Leniwe oko (niedowidzenie) – co dalej?

Moje dziecko ma „leniwe oko”? Jak mogę nad nim popracować? Jak „zachęcić” leniwe oko do pracy? To najczęściej zadawane pytania przez rodziców po badaniu i zdiagnozowaniu niedowidzenia jednego z oczu. Przede wszystkim trzeba działać jak najszybciej!

Czym jest leniwe oko?

Leniwe oko to po prostu niedowidzenie jednego z oczu. Nie chodzi o to, że słabsze oko ma większą moc w okularach niż „lepsze oko. Gdy pacjent ma „leniwe oko” nawet najlepiej dobrana korekcja okularowa nie daje całkowitej poprawy ostrości widzenia. Leniwe oko widzi słabiej, ma obniżoną ostrość wzroku.

Jak mogę rozpoznać leniwe oko?

Rodzice najczęściej zgłaszają się do gabinetu, gdy jedno z oczu zaczyna uciekać do nosa lub skroni. Dziecko może zacząć przymykać jedno oko podczas oglądania telewizji czy zabawy z bliska. Często dzieci nastawiają się lepszym okiem do czytania czy oglądania, wtedy charakterystycznie przekrzywiają głowę. Swędzenie niedowidzącego oka, ból głowy,  częste przecieranie oczu przez dziecko to kolejne objawy.

Niestety bardzo często zdarza się, że dziecko nie wykazuje żadnych objawów i „leniwe oko” zostaje rozpoznane dopiero na przesiewowych badaniach w szkole lub przedszkolu.

Leniwe oko – przyczyny:

1. Nieskorygowana wada wzroku (leniwe oko ma najczęściej większą wadę niż drugie oko)
2. Zez
3. Zaćma u dzieci (zmętnienie soczewki) i inne anatomiczne czynniki.

Mózg ignoruje obraz z gorszego oka, przestaje go „używać” i z czasem ostrość wzroku pogarsza się, a oko jest tłumione. Dziecko traci możliwość widzenia obuocznego, czyli trójwymiarowego.

Jak leczyć „leniwe oko”?

Przede wszystkim należy działać szybko, ponieważ najlepsze wyniki w korekcji i terapii leniwego oka uzyskujemy u dzieci do ósmego roku życia.

1. Pełna korekcja wady wzroku – okulary lub soczewki kontaktowe. 

Korekcja wady wzroku poprawia ostrość widzenia niedowidzącego oka. Bardzo dobre wyniki uzyskujemy, gdy stosujemy korekcję soczewkami kontaktowymi, zwłaszcza, gdy wada wzroku w leniwym oku jest zdecydowanie większa niż w lepszym oku. Soczewki kontaktowe dają lepsze odwzorowanie obrazu niż okulary i bardziej pobudzają widzenie obwodowe oczu.

2. Pobudzanie leniwego oka do patrzenia. 

Musimy zmusić mózg dziecka do ponownego odbierania obrazów z słabszego oka.

Najczęściej leniwe oko jest pobudzane poprzez zasłanianie (obturacja) lepszego oka. Stosowana jest również penalizacja, czyli zakrapianie oka prowadzącego atropiną.  W obydwu sytuacjach leniwe oko jest zmuszone do patrzenia i mózg musi zacząć go używać. 

3. Terapia widzenia

Terapia widzenia, czyli ćwiczenia, które przepisze optometrysta lub ortoptysta, które są wykonywane w gabinecie i w domu. W terapii niedowidzenia stosujemy ćwiczenia pleoptyczne. Polegają one na pobudzaniu leniwego oka bodźcami świetlnymi. Terapia niedowidzenia może opierać się na optometrycznych metodach terapeutycznych. Gdy ostrość wzroku oka niedowidzącego zaczyna się poprawiać możemy zacząć ćwiczenia, które pobudzą i utrwalą widzenie obuoczne. 

Leniwe oko i terapia niedowidzenia jest tematem 3-dniowej konferecji: Niedowidzenie i co dalej? Możesz wziąć udział w jej retransmisji – zapisz się tutaj! 

Dzieci bardzo często nie chcą patrzeć tylko gorszym okiem. Optometrysta i rodzice muszą bardzo aktywnie i cierpliwie zachęcać i wspierać dziecko podczas zasłaniania oka i terapii widzenia. Nie sztuka w ciągu tygodnia zniechęcić dziecko i potem zmuszać do plasterków czy piratki. Terapia wzrokowa może być bardzo dobrą zabawą, gdy tylko podejdziemy do niej kreatywnie.

Bardzo ważne jest zawsze stosować się do zaleceń specjalisty i być konsekwentnym. Dwie godziny terapii jednego dnia nie zastąpi codziennych 20 minut ćwiczeń.

Ćwiczę oko – książeczki antysupresyjne

Do odtłumiania leniwego oka wydałam książki:  „Ćwiczę oko!”. Trzy części części dopasowane do wieku dziecka (dla 3-4 latków, 5-6 latków oraz 7-8 latków) stosujemy z okularami czerwono-zielonymi. Każde oko widzi inną część obrazka, dlatego rozwiązywanie zadań zmusza dziecko do używania obydwu oczu jednocześnie. Przeczytaj: „Jak działają książki Ćwiczę oko!”.

Maska antysupresyjna

Maska antysupresyjna jest świetnym narzędziem do terapii niedowidzenia. W użyciu jest intuicyjna i prosta. Możemy ją stosować na wiele sposobów i wymyślać nieskończenie wiele zabaw.

Maska antysupresyjna to czerwone i zielone pasy rozdzielone pasami transparentnymi. Kolory dopasowane są do filtrów z okularów czerwono – zielonych. Mechanizm działania maski jest prosty: położona na książkę sprawia, że część tekstu ma czerwone tło, część zielone, część widziana jest normalnie (rysunek obok). Po założeniu okularów czerwono- zielonych oko patrzące przez filtr czerwony widzi tekst na polu transparentnym i czerwonym. Oko patrzące przez zielony filtr postrzega tekst z pola transparentnego i zielonego.

Pomysły do zabawy z maską opisałam w artykule: 10 inspiracji do ćwiczeń z maską antysupresyjną. 

4. Operacja mięśni oka

W przypadku gdy niedowidzenie związane jest z bardzo silnym zezem konieczna jest operacja mięśni oka. Określone mięśnie oka są wzmacniane lub osłabiane. Decyzję o zabiegu podejmuje specjalista.

Pamiętaj -„leniwe oko” trzeba leczyć jak najszybciej, masz większą szansę na sukces. Kluczowa jest konsekwencja w działaniu i pokazanie dziecku, że ćwiczenia i zasłanianie oka to jest dobra zabawa, która pozwala mu lepiej widzieć. Liczy się też podejście optometrysty do dziecka, wszak specjalista może zachęcić i wspierać dziecko w ćwiczeniach, może też je skutecznie zniechęcić.

Warto jest walczyć – wygrana to lepsze, obuoczne- trójwymiarowe widzenie twojego dziecka.

Jeżeli chcesz zamówić książki „Ćwiczę oko”, Domową terapię niedowidzenia lub maskę antysupresyjną zapraszam do sklepu: www.sklep.cwiczeoko.pl