Akomodacja – Twój układ ostrego widzenia
Oko człowieka ma jedno zadanie – widzieć. Widzieć z daleka i widzieć z bliska. Widzieć, gdy jesteśmy nieruchomo i gdy się poruszamy. Widzieć obiekty stałe i ruchome. W dużym uproszczeniu oko jest fizycznym układem optycznym, który pozwala na odwzorowanie widzianego obrazu na siatkówce. Siatkówka przekształca obraz w impuls nerwowy i przekazuje do wyższych ośrodków widzenia. Jak to się dzieje, że widzimy wyraźnie obrazy, które są w różnej odległości od nas?
Najdokładniejszy system optyczny
Wyraźne widzenie obrazów, które znajdują się w różnej odległości od oka jest możliwe dzięki akomodacji (nastawność oczu) . Akomodacja to jest proces zmiany kształtu soczewki w oku (praca mięśnia rzęskowego). Zmiana kształtu soczewki pociąga za sobą zmianę mocy, a zmiana mocy soczewki pozwala widzieć ostro w różnych odległościach.
W praktyce: gdy patrzymy w dal, mięsień rzęskowy soczewki oka jest rozluźniony, a soczewka płaska. Zbliżając przedmiot bliżej oka mięsień napina się, soczewka staje się bardziej wypukła, zwiększa swoją moc, a my widzimy wyraźnie.
Akomodacja jest procesem automatycznym. Steruje nią autonomiczny układ nerwowy. Innymi słowy to nie my decydujemy jak mocno skurczy się mięsień rzęskowy. Zmiana napięcia mięśnia rzęskowego następuje mimowolnie.
Jednak akomodacja jest sprzężona z innymi procesami i czynnikami, takimi jak:
- ruchy wergencyjne oczu,
- świadomość bliskości przedmiotów (czynnik psychologiczny/proksymalny),
- wielkość przedmiotów,
- wolincjonalne sterowanie ostrością obrazu.
Jakie znamy zaburzenia akomodacji?
Zaburzenia akomodacji to nie są wady wzroku! To czy masz krótkowzroczność, nadwzroczność czy astygmatyzm, nie oznacza, że masz też problem z akomodacją.
Może być zupełnie odwrotnie – nie nosisz okularów, widzisz doskonale, jednak Twoja akomodacja pracuje źle lub nadmiernie.
Zaburzenie, które każdy z nas zaobserwuje po 40 r.ż. to spadek mocy akomodacji (amplituda akomodacji maleje). Mówimy wtedy o starczowzroczności (prezbiopia) lub potocznie mamy „zbyt krótką rękę do czytania„.
Kolejne są niedostateczna i nadmierna akomodacja.
Niedostateczna akomodacja
Ta kategoria dzieli się na pięć typów osłabienia:
- Niesprawność akomodacji
- Niedostateczna akomodacja
- Męczliwość akomodacji
- Ociężałość akomodacji
- Paraliż akomodacji
Nadmierna akomodacja
Nadmierna akomodacja nazywana jest również spazmem akomodacyjnym. Charakteryzuje ją tak zwany spazm triady bliży, czyli nadmierna konwergencja (ruch zbieżny oczu), pseudokrótkowzroczność, zwężenie źrenic. Więcej o spazmie akomodacji przeczytacie w artykule: „Spazm akomodacji”.
Dysfunkcje akomodacji, objawy, normy i postępowanie znajdą Państwo w artykule: „Nadmierna czy niedostateczna akomodacja”. O terapii akomodacji piszę tutaj: „Trening akomodacji”.
Akomodacja – badanie i trening
Napiszę tutaj bardzo krótko – akomodację badają i trenują optometryści. Na pewno w swoim mieście mają Państwo przynajmniej jednego. Mnie można spotkać w Kaliszu 🙂