By Barbara Pakuła,

Jak przygotować dziecko do nauki czytania?

Do skutecznej nauki czytania potrzebny jest zrównoważony rozwój wzroku, słuchu i ruchu dziecka. Przedszkolaki przez zabawę rozwijają się i przygotowują do nauki szkolnej. Na co zwrócić uwagę i jak przygotować dziecko do nauki czytania?

Często między rodzicami słychać żartobliwe stwierdzenie: „Byle by nie przeszkadzać zanadto swojemu dziecku w rozwoju!”. To zdanie ma w sobie wiele prawdy, ponieważ dzieci mają w sobie naturalną ciekawość, która prowadzi ich do nabywania nowych umiejętności. Niezrażone porażkami uczą się siadać, poruszać, gaworzyć, mówić, opowiadać itd.

Analizatory wzroku, słuchu i ruchu w mózgu dzieci rozwijają się od narodzin. To właśnie one i ich integracja odpowiadają za naukę czytania i pisania. W sytuacji kiedy zaburzony zostanie rozwój jednego z nich nauka czytania będzie utrudniona. Im szybciej rodzice lub nauczyciel wyłapie brak, tym szybciej można nadrobić zaległość i uniknąć większych problemów.

Problemy z czytaniem stygmatyzują dziecko bardzo mocno. Obniżają samoocenę, powodują niechęć do nauki, złość. Dziecko wyczuwa, że nie radzi sobie dostatecznie dobrze i w zależności od charakteru dziecka zaczynają się dziać nieprzyjemne rzeczy w jego emocjach i myśleniu.

Na podstawie książek pani Małgorzaty Dąbrowskiej „Moje dziecko jest dyslektykiem” (Seventh Sea Warszawa 2003) oraz Barbary Zakrzewskiej „Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole” (WsiP Warszawa 2003) zebrałam objawy zaburzeń w obszarze widzenia, słyszenia oraz ruchu.

OBJAWY ZABURZEŃ PERCEPCJI WZROKOWEJ
(ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ)

ubogi opis obrazka, dziecko zauważa małą liczbę szczegółów
ubogie i niedokładne rysunki, trudności w przerysowywaniu i odtwarzaniu różnych form graficznych i figur geometrycznych
trudności z wyodrębnianiem elementów z całości, a także z łączeniem ich w całość, niechęć do układania obrazków wg wzoru, puzzli i historyjek obrazkowych
niezauważanie różnic w dwu pozornie identycznych obrazkach
brak umiejętności dobierania w pary obrazków z uwzględnieniem cechy wspólnej oraz segregowania obrazków na podstawie określonej cechy
problemy z zapamiętywaniem i odtwarzaniem eksponowanych na krótko przedmiotów, obrazków
niewłaściwe ujmowanie stosunków przestrzennych

OBJAWY ZABURZEŃ PERCEPCJI SŁUCHOWEJ
(ANALIZY I SYNTEZY SŁUCHOWEJ)

ubogie słownictwo, agramatyzmy, zniekształcanie wyrazów, opóźnienie i zaburzenia mowy
niewłaściwe rozumienie i stosowanie się do poleceń słownych
problemy z uczeniem się na pamięć wierszyków i piosenek
męczenie się podczas słuchania dłuższych opowiadań i historyjek
trudności w ćwiczeniach i zabawach rytmicznych
trudności z wyodrębnianiem dźwięków ze struktur złożonych (analiza słuchowa) tzn. sylab i głosek w wyrazie, wyrazów w zdaniu oraz ze scalaniem pojedynczych dźwięków w całość (synteza słuchowa) np. głosek i sylab w wyraz

OBJAWY ZABURZEŃ W SFERZE RUCHOWEJ
(ze szczególnym zwróceniem uwagi na sprawność manualną)

braki w zakresie umiejętności samoobsługi i codziennych czynności (ubieranie się, jedzenie)
niesprawność manualna, trudności w rysowaniu, wycinaniu, wiązaniu, nieprawidłowy sposób trzymania ołówka, długopisu, powolne ruchy, brak precyzji i zręczności manualnej
nadmierne napięcie mięśniowe, zbyt silny nacisk przyboru piszącego, zbyt mocne kreślenie linii, stąd przedzieranie kartki i łamanie ołówka; w rysunkach przeważają linie proste, pogrubione, rzadko występują linie faliste
zbyt małe napięcie mięśniowe, brak siły do wycinania nożyczkami, słaba chwytliwość palców, stąd częste upuszczanie przedmiotów z dłoni; linie rysunku są słabo widoczne, linie proste są nierówne, faliste, przeważają rysunki drobne i małe